20 maart 2018
Smart contracts worden snel populair. Niet een papieren overeenkomst regelt de samenwerking tussen partijen, maar een computertaal. Hoe werkt dit precies? En wat zijn de voor- en nadelen van smart contracts?
Klopt. In 1994 schreef computerwetenschapper Nick Szabo al hoe ‘zelfregulerende contracten’ moeten werken. Hij omschreef een smart contract als ‘a computerized transaction protocol that executes terms of a contract’. Door de mogelijkheden die blockchaintechnologie biedt, staan smart contracts opnieuw in de belangstelling.
Een smart contract is kort gezegd een overeenkomst die niet op papier wordt aangegaan door er een handtekening onder te zetten, maar in een computertaal. Zie het als een set regels die niet meer kan worden aangepast, omdat die in een ‘blockchain’ staat. Dit is een gedistribueerd grootboek met informatie over transacties dat op een groot aantal computers draait. Die informatie kan gaan over procedures en afspraken, maar bijvoorbeeld ook over digitale identiteiten.
De werking van een smart contract wordt ook wel aangeduid als ‘deterministisch’. De code die op de blockchain draait, kijkt simpel gezegd wat er moet gebeuren als aan een bepaalde voorwaarde is voldaan. ‘Als A, dan B.’ Als de trein meer dan een uur vertraging heeft, dan krijgen de ingecheckte reizigers compensatie. Als Piet een energieoverschot heeft, dan krijgt Klaas extra capaciteit. Et cetera. Afspraken worden dus in onwijzigbare programmacode gegoten.
Eigenlijk is de term ‘smart contract’ een beetje misleidend. De term suggereert dat smart contracts een juridische waarde hebben, maar dat is niet altijd het geval. De wetgever heeft het gebruik van smart contracts bovendien nog niet gestandaardiseerd, waardoor de juridische afdwingbaarheid van deze contracten niet altijd vanzelfsprekend is. En ‘smart’ valt ook wel mee. In feite voert een smart contract alleen maar uit wat het is opgedragen.
Voordelen zijn er volop. Zo maken smart contracts processen efficiënter. In het voorbeeld van de vertraagde trein hoeven gedupeerde reizigers zelf geen actie meer te ondernemen om hun geld terug te krijgen. Omdat het ‘zelfuitvoerende overeenkomsten’ zijn, reageren smart contracts bovendien op actuele ontwikkelingen. Is in de code vastgelegd dat bij veranderende omstandigheden andere afspraken gelden? Dan gaat dat automatisch, zonder tussenkomst van een derde partij. Dit scheelt weer in kosten. Doordat blockchain de onderliggende technologie is, is de kans in theorie klein dat iemand het proces kan veranderen of verstoren.
Daar zijn meerdere voorbeelden van. Zo hebben APG en PGGM een prototype ontwikkeld van een ‘pensioenblockchain’ voor een gedeelde pensioenadministratie. In smart contracts wordt vastgelegd wie welke gegevens kan inzien, wijzigen en gebruiken. In 2018 gaat ook het ministerie van Justitie en Veiligheid smart contracts gebruiken bij in beslag genomen auto’s. Hiermee heeft iedereen met een specifieke sleutel toegang tot het proces en de status ervan.
De ‘onomkeerbaarheid’ van een blockchaintransactie is gelijk ook een nadeel van smart contracts. Een slecht ontwikkeld contract op basis van ook nog eens een onveilige of slecht ontwikkelde blockchain, zal tot veiligheidslekken en foutmeldingen leiden. Onverwachte gebeurtenissen resulteren in tot onverwachte resultaten die echter niet meer zijn terug te draaien.
Volgens een recente studie zijn toepassingen op de blockchain helemaal niet zo veilig als we denken. De onderzoekers onderzochten met een analyse een groot aantal smart contracts, en troffen in 34.200 daarvan kwetsbaarheden aan waar hackers misbruik van kunnen maken.
Smart contracts zijn zeker veelbelovend. Maar dan moeten we wel de zwakke punten aanpakken, nog voordat we onze digitale economie baseren op blockchain.
Meer weten?
Neem dan contact met ons op, wij vertellen u graag meer.
