13 juni 2019
Spoiler alert: ja, de dagen van kopietje paspoort zijn geteld. Tijdens het evenement Je digitale id als wettelijke identiteitsdocument, weg met kopietje paspoort! kwamen enkele hints voorbij dat het einde van kopietje paspoort nabij zijn. We halen er vijf aan.
Nog altijd zijn bijvoorbeeld banken, autoverhuurbedrijven, leasemaatschappijen en vastgoed- en vermogensbeheerders verplicht om de identiteit van een klant te controleren aan de hand van een geldig identiteitsbewijs. Dit betekent in de praktijk dat zij het identiteitsbewijs fysiek in handen moeten hebben. Vervolgens moeten ze aan de hand van de foto de identiteit van de eigenaar verifiëren, het identiteitsbewijs inscannen voor archivering, en er zeker van zijn dat overbodige informatie niet wordt vastgelegd. Voor zowel de dienstverlener als de klant brengt deze identificatieplicht veel rompslomp met zich mee. Onnodig, vindt Kick Willemse, oprichter van Evidos dat is gespecialiseerd in digitaal ondertekenen en digitaal identificeren. Digitale identificatiemiddelen leveren volgens hem dezelfde bewijskracht als het ‘fysieke document’. “Laten we dan ook proosten op het moment dat we af zijn van dat ‘kopietje paspoort’.”
Evenement Evidos
Willemse bracht deze toast uit aan het einde van het evenement ‘Je digitale id als wettelijk identiteitsdocument, weg met kopietje paspoort!’. Dit druk bezochte evenement vond op 23 mei plaats in het vernieuwde kantoor van Evidos in Haarlem.
Tijdens de presentaties werd één ding duidelijk: het moment dat we het ‘kopietje paspoort’ vaarwel zeggen, komt rap dichterbij. Daar zijn meerdere signalen voor:
Het ministerie van Justitie en Veiligheid bepaalt in welke situaties een klant of burger een geldig (fysiek) identiteitsbewijs moet overleggen. “En is ook in de positie om te bepalen dat het een digitaal identiteitsbewijs mag zijn”, aldus Willemse tijdens zijn presentatie.
Volgens de Evidos-oprichter zijn er genoeg aanwijzingen dat ‘de overheid’ zelf ook niet zo’n voorstander is van het ‘kopietje paspoort’. Als voorbeeld gaf hij KopieID. Met deze app van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties kunnen smartphonegebruikers veilig een kopie maken van hun identiteitsbewijs. Volgens het ministerie is dit veiliger dan het document fysiek overhandigen.
Wie bij het Bureau Krediet Registratie (BKR) vroeger inzicht wilde hebben in de eigen gegevens, moest per post een aanvraag indienen. Ook wilde het BKR een kopie ontvangen van een geldig identiteitsbewijs. Te omslachtig en niet conform de Europese privacywetgeving, zo oordeelde de Autoriteit Persoonsgegevens (AP).
Na de kritiek van de privacytoezichthouder paste de stichting haar beleid aan. De aanvraag kan voortaan digitaal worden ingediend. De AP gaf het BKR bovendien toestemming om voor de identificatie van aanvragers gebruik te maken van iDIN. “Dit is een hoopvolle ontwikkeling”, aldus Willemse. Het geeft volgens hem aan dat ook de toezichthouder steeds minder waarde hecht aan het ‘kopietje paspoort’.
“Het stelsel van eID’s wordt steeds beter”, vervolgde Willemse. Dat is mede te danken aan de Europese eIDAS-verordening waarin de betrouwbaarheid van digitale identificatiemiddelen voor het eerst wettelijk is vastgelegd.
eIDAS bevat een raamwerk dat drie betrouwbaarheidsniveaus voor digitale identificatiemiddelen definieert: laag, substantieel en hoog. Op dit moment voldoen zowel DigiD als eHerkenning aan de eisen die deze betrouwbaarheidsniveaus stellen. Willemse: “Daar komen nog meer eID’s bij, zoals iDIN dat is ontwikkeld door de banken. Daarnaast zien we de opkomst van identiteitsplatformen zoals IRMA, die decentraal werken en attribuutgedreven zijn.” Er komen dus steeds meer volwaardige alternatieven voor het ‘kopietje paspoort’.
De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) is nu nog een belangrijke reden waarom banken nieuwe klanten pas ‘onboarden’ na het controleren van hun geldige identiteitsbewijs. Zo proberen ze er alles aan te doen om witwaspraktijken en boetes te voorkomen.
Volgens Tim de Wit van Finnius Advocaten kan er echter snel verandering komen in deze werkwijze. In januari 2020 treedt de vijfde ‘antiwitwasrichtlijn’ AMLD5 in werking. Hierin staat dat verificatie van een identiteit ook is toegestaan met behulp van elektronische identificatiemiddelen. “Al zijn de eisen nog onduidelijk”, waarschuwde De Wit.
Ook de ‘bewaarplicht’ zoals vastgelegd in artikel 33 van de Wwft kan roet in het eten gooien. Dat artikel schrijft namelijk de opslag voor van ‘de datum en plaats van uitgifte van het document met behulp waarvan de identiteit is geverifieerd’. “Bij die omschrijving denk je toch weer aan een kopietje van het paspoort.”
CEO Kris De Ryck van Belgian Mobile ID lichtte in Haarlem het succes van Itsme toe. Hiermee kunnen Belgen met hun mobiele telefoon data delen, inloggen, een transactie bevestigen of ondertekenen. En dat doen ze massaal. Twee jaar na de introductie had itsme al een miljoen gebruikers.
Itsme is ontstaan vanuit vier banken en drie telecomproviders. “Deze partijen verenigen was een hele heksentoer, moeilijker dan het product bouwen”, aldus De Ryck. Binnen deze samenwerking zorgen de banken voor de verificatie van de identiteit, door het uitlezen van de eID-kaart. Daarna kan de simkaart in de mobiele telefoon van de gebruiker dienstdoen als ‘secure element’ waarin de identiteit als het ware zit ingebakken.
“Itsme is geaccrediteerd op het hoogste niveau”, benadrukte De Ryck. Het inlogmiddel wordt dan ook niet alleen door commerciële partijen geaccepteerd, maar ook door overheden zoals de Federale Overheidsdienst Financiën. België is hiermee hard op weg om het ‘kopietje paspoort’ definitief vaarwel te zeggen.
Start nu al met de digitale transformatie om zodoende op tijd klaar te zijn voor januari 2020 inzake de AMLD5 en neem contact met ons op om inzicht te krijgen in de mogelijkheden voor uw organisatie!
Meer weten?
Neem dan contact met ons op, wij vertellen u graag meer.
