24 augustus 2021
Als organisaties over hun ken-uw-klant-proces en de vereisten bij klantacceptatie denken, doen ze dat meestal in het licht van witwassen of financiering van terrorisme.
Er speelt echter nog meer. Denk bijvoorbeeld eens aan mensen die vatbaarder zouden kunnen zijn voor corruptie en omkoping. Zij worden vaak politically exposed persons (politiek prominente personen of PEP’s) genoemd.
Maar wat is een politically exposed person? En heeft uw bedrijf daarmee te maken? Lees snel verder om daarachter te komen.
Een politically exposed person is iemand met een hoge publieke baan of functie. Iemand die dus veel in de schijnwerpers staat. Dat kan een traditionele politieke functie zijn, maar ook het hoofd van een instelling of grote organisatie. De gedachte is dat ze door hun positie meer risico lopen om te worden gechanteerd of omgekocht. Of betrokken te raken bij corruptie, witwassen en andere illegale activiteiten.
Bij het accepteren van nieuwe klanten bent u verplicht om te onderzoeken of er een PEP bij betrokken is. Maar niet alleen de PEP’s zelf. Hun familieleden en naaste zakelijke relaties moeten ook op dezelfde manier worden behandeld.
Wereldwijd wordt grofweg dezelfde definitie van een PEP gehanteerd. In de VS worden er echter alleen mensen mee bedoeld die in het buitenland een prominente publieke functie bekleden.
De statistieken spreken voor zich. Onbewust worden financiële instellingen regelmatig gebruikt voor criminele activiteiten:
Helaas is het moeilijk om goede informatie te vinden over witwassen, omkoping en corruptie. Het is immers illegaal en criminelen doen hun uiterste best om hun sporen uit te wissen. Maar het is essentieel dat u uw klantonderzoek (CDD) grondig uitvoert. Eén van de zaken die u moet onderzoeken is de betrokkenheid van PEP’s bij de klant met wie u wilt gaan samenwerken.
De Financial Action Task Force (FATF) stelt dat de term PEP staat voor “personen met hoge publieke functies.” PEP’s worden in de volgende categorieën onderverdeeld:
Dit zijn personen met een hoge positie in het buitenland. Denk aan staatshoofden, regeringsleiders, vooraanstaande politici, leden van toezichthouders en mensen met een belangrijke functie bij een politieke partij. Ook hooggeplaatste leden van hoge wetgevende instanties, bijvoorbeeld leden van het hooggerechtshof, vallen hieronder. Evenals mensen met een hoge militaire rang, bestuursleden van centrale banken, ambassadeurs, zaakgelastigden en directieleden van staatsbedrijven.
Hieronder vallen dezelfde publieke functies als bij buitenlandse PEP’s. Het verschil is dat ze nu in hetzelfde land gevestigd zijn als uw bedrijf. Ook hier gaat het bijvoorbeeld om hoge regeringsfunctionarissen, ministers, staatssecretarissen, hooggeplaatste militairen, directeuren en onderdirecteuren van staatsbedrijven, hooggeplaatste leden van rekenkamers, hooggerechtshoven en het constitutioneel hof etc.
Leidinggevenden, directieleden en bestuursleden van internationale organisaties.
Hieronder vallen de naaste familieleden van een PEP. Denk aan hun partner, broers en zussen. Maar ook aangetrouwde relaties (of via geregistreerd partnerschap of iets dergelijks).
Personen die op sociaal of professioneel vlak een nauwe connectie hebben met een PEP.
Iedereen die in (een of meer van) deze categorieën valt, moet tijdens het acceptatietraject zorgvuldig worden doorgelicht.
| Regio | Wet- en regelgeving m.b.t. PEP’s |
| EU | De vijfde anti-witwasrichtlijn werd in januari 2020 van kracht. Vanaf dat moment zijn EU-lidstaten verplicht om lijsten met PEP-functies bij te houden. (Functies, dus niet zozeer de namen van degenen die die functies bekleden, aangezien die kunnen wisselen). Dit wordt een functionele PEP-lijst genoemd.
Lidstaten mogen internationale organisaties die op hun grondgebied actief zijn ook verplichten om een lijst met de prominente functies binnen hun organisatie bij te houden. In de richtlijn staat ook een bepaling voor het opstellen van een Europese lijst. Daarmee zou het voor bedrijven makkelijker worden om hun CDD-verplichtingen uit te voeren. De vierde anti-witwasrichtlijn stelt dat bedrijven PEP’s na hun aftreden nog 12 maanden moeten monitoren. Meldingsplichtige entiteiten (organisaties die anti-witwasprocedures moeten uitvoeren) moeten tijdens de PEP-screening hun best doen om te bepalen of een klant of een uiteindelijk belanghebbende (UBO) een PEP is. |
| Verenigd Koninkrijk | Het VK heeft de Europese anti-witwasrichtlijnen na Brexit omgezet in lokale wetgeving. Ze hanteren dus dezelfde procedures als op het vasteland. De Financial Conduct Authority (FCA) bepaalt de screeningseisen. |
| Verenigde Staten | In de VS wordt de term PEP alleen gebruikt voor mensen met een publieke functie in het buitenland. In augustus 2020 brachten de Federal Reserve Board, de Federal Deposit Insurance Corporation, het Financial Crimes Enforcement Network, de National Credit Union Administration, en het Office of the Comptroller of the Currency een gezamenlijke verklaring naar buiten over de PEP-screeningseisen in de Bank Secrecy Act.
Daarin werd gesteld dat banken hun gezond verstand moesten gebruiken bij het inschatten van het risico van iedereen die een link heeft met een hooggeplaatste buitenlandse politieke functionaris. Mensen met een laag rekeningsaldo of bij wie de herkomst van het vermogen bekend is, hoeven bijvoorbeeld minder diepgaand te worden gescreend. Men stelde: “CDD vormt geen wettelijk vereiste. En de toezichthouder eist niet van banken dat ze unieke, aanvullende onderzoeksmaatregelen treffen voor klanten die als PEP’s worden beschouwd.” |
Om PEP’s te identificeren en in het klantonderzoek juist te behandelen, doorloopt u de volgende stappen:
Met PEP-lijsten kunt u eenvoudig vaststellen of de eigenaar van een bedrijf een PEP is. Dergelijke lijsten zijn in de hele EU beschikbaar. Pas echter op voor vals-positieve resultaten uit bepaalde PEP-overzichten. Als een persoon als PEP naar boven komt, controleer dan of alle gegevens exact overeenkomen. Iemand kan immers ten onrechte worden gematcht op basis van enkele gegevens.
In het kader van EDD moet u de herkomst van het vermogen van de PEP vaststellen. Daarnaast moet een leidinggevende toestemming geven voor het aangaan van een klantrelatie met een PEP. Ook moet u nagaan of er in de media geen negatieve berichtgeving over de klant is geweest, zodat u het risicoprofiel van de PEP goed in kunt schatten. Bovendien moet u nagaan of de PEP niet op een sanctielijst voorkomt. Zo ontdekt u of er in het verleden maatregelen tegen hem zijn getroffen.
Is de zakelijke relatie een feit? Dan moet u de rekening(en) regelmatig controleren op ongebruikelijke transacties.
De FATF heeft een aantal zogenaamde ‘red flags’ vastgesteld. Dat zijn gebeurtenissen die erop zouden kunnen wijzen dat een PEP het financiële systeem probeert te misbruiken. Dit zijn deze ‘red flags’:
Als een PEP zijn betrokkenheid bij een organisatie probeert te verbergen, is dat verdacht. Dat kunnen ze proberen te doen met allerlei vennootschappen of juridische regelingen. Bijvoorbeeld door een rechtspersoon hun transacties uit te laten voeren, door het gebruik van tussenpersonen of door familieleden of zakenrelaties als de wettelijke eigenaar van een organisatie op te laten treden waar ze zelf achter zitten. Dit soort activiteiten zijn van invloed op uw risico-inschatting.
Een PEP kan zich op allerlei manieren verdacht gedragen. Bijvoorbeeld doordat ze informatie over de landen waar ze zaken doen proberen te verbergen. Of als ze vooraf naar uw PEP- of Ken-uw-klantprocedures informeren of onvolledige of onjuiste informatie geven. Of ze doen vaag of ongemakkelijk over de herkomst van hun vermogen. Hun bezittingen passen dan niet bij hun salarisgegevens.
Een PEP vormt een groter risico als hij toegang heeft tot grote bedragen uit de staatskas of verantwoordelijk is voor het gunnen van contracten etc. Ze zijn dan vatbaarder voor omkoping en chantage. Zijn ze niet transparant over al hun functies? Of hebben ze vanuit hun bekende functies zeggenschap over fondsen, witwasprocedures en dergelijke? Dan moeten ze als een hoog risico worden behandeld.
Elk land kan andere sectoren als risicovol bestempelen. Zorg ervoor dat u uw CDD-procedures intensiveert voor die sectoren die in uw rechtsgebied het grootste risico op witwassen vormen. Denk bijvoorbeeld aan openbare aanbestedingen, mijnbouw, wapenhandel enzovoort.
Dit gaat over de activiteiten die gedurende de klantrelatie plaatsvinden. Bijvoorbeeld het storten van grote contante bedragen, veel transacties met ronde bedragen zonder dat daar een zakelijke reden voor is, onverwacht of inconsequent gedrag en andere verdachte activiteiten.
Er zijn een aantal zaken die alarmbellen af laten gaan. Denk aan anonieme transacties, private banking, geen persoonlijk zakelijk contact en stortingen op de rekening afkomstig van ongerelateerde derden.
Red flags in verband met specifieke landen
Is een PEP gevestigd in een land waar corruptie, georganiseerde misdaad of wanbestuur veel voorkomen? Dan verhoogt dat hun risicoprofiel.
De FATF adviseert alle relevante informatie die bij het klantonderzoek naar boven is gekomen vijf jaar te bewaren. Dat geldt ook voor informatie over PEP’s, hun familieleden en naaste betrokkenen.
Een naaste betrokkene kan bijvoorbeeld iemand zijn die de PEP privé heel goed kent. Maar het kan ook een zakenrelatie zijn, iemand met een andere nauwe zakelijke connectie met de PEP of iemand die optreedt als eigenaar van een organisatie die ten behoeve van een PEP is opgericht.
De FATF-aanbevelingen beschrijven een PEP als “iemand die een belangrijke functie bij een internationale organisatie uitoefent of heeft uitgeoefend.” Een PEP moet dus ook nog als een PEP worden behandeld nadat hij zijn functie heeft neergelegd. Uit uw risico-inventarisatie moet blijken hoeveel formele of informele invloed ze nog hebben. En of hun huidige functie verband houdt met hun vorige functie.
Uit het antwoord op de vraag ‘wat is een politiek prominente persoon?’ blijkt dat de term de lading niet volledig dekt. Feitelijk kan iedereen met invloed op besluitvorming, fondsen, vergunningen et cetera gezien worden als iemand die vatbaar is voor corruptie, omkoping en betrokkenheid bij witwassen. Dat maakt het des te belangrijker om uw PEP-klanten correct online te identificeren.
ID Proof van Evidos helpt u bij het verifiëren van de identiteit van de klant. Bovendien versnelt het uw klantonderzoek. Hier kunt u het gratis uitproberen.
Meer weten?
Neem dan contact met ons op, wij vertellen u graag meer.
